نامه دکتر انوش برزیگر رییس شورای هماهنگی نظام پزشکی های استان گیلان و عضو شورایعالی نظام پزشکی کشور به وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور در مورد حق طبیعی مادران در انتخاب نوع زایمان
استاد ارجمند جناب آقای دکتر نمکی
وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور
با سلام
به استحضار می رساند حدود ۴ سال از اجرائی شدن طرح ترویج زایمان طبیعی در بیمارستان های کشور می گذرد، در این مدت برگزاری کلاس های آمادگی زایمان و آموزش های لازم در دوران بارداری در واحدهای تابعه دانشگاه علوم پزشکی و همچنین در بیمارستان های خصوصی برای مادران باردار انجام شده است، تجهیز بخشها و اتاق های زایمان، انجام زایمان های بی درد با روش های اپیدورال، اسپینال و روشهای استنشاقی و تزریقی، آموزش به همراهان مادران باردار (اعم از همسر، خانواده،….) و اجرائی شدن همراهی با همکاران محترم ماما، همگی از فعالیت های انجام شده در ترغیب مادران باردار برای زایمان طبیعی بوده اند.
از طرفی متخصصین زنان در مطب های خود برای هر مادر باردار وقت و زمان بیشتری در جهت تشویق مادران باردار و توصیه به انجام زایمان طبیعی به عنوان روش اصلح برای زایمان، صرف نموده و می نمایند و همه این ها با توجه به اجرایی بودن، باعث گرایش بیشتر به انجام زایمان طبیعی و افزایش آمار زایمان طبیعی شده است.
ازطرف دیگر دانشگاه علوم پزشکی گیلان با مشروط قراردادن اعتبار بخشی بیمارستان های خصوصی درجه یک به میزان آمار زایمان طبیعی مادر باردار نخست زا و حتی کاهش گریدینگ بیمارستان ها به درجه دو بدلیل پایین بودن آمار زایمان طبیعی در چند ماه اول اجرای طرح، باعث ایجاد محدودیت های بسیاری در بستری مادرانی با زایمان های پرخطر که نیاز به ارائه خدمات و امکانات فوق تخصصی نظیر CCU,ICU,NICUداشته، نموده اند که کاهش گریدینگ سبب بروز مضرات مالی هنگفت برای بیمارستانها شده است.
لذا این موضوع از چهار منظر علمی، اخلاقی، قانونی و بار روانی قابل بررسی می باشد:
الف- از نظر علمی : بسیاری از مادران باردار در حال حاضردر سنین بالای ٣۵-۴٠ میباشند، زیرا بدلایل مختلف (شرایط اقتصادی ،تحصیل و…) دیرتر ازدواج نموده و دیرتر اقدام به بارداری می نمایند،که همین مسئله باعث می شود که پس از دست و پنجه نرم کردن با بیماری هائی مثل فیبروم و اندومتریوزیس و درمان های نازائی و بعضأ سقط های مکرر به یک حاملگی viable دست می یابند که براساس پروتکل اندیکاسیون های سزارین وزارتخانه، هیچکدام اندیکاسیون قطعی سزارین نیستند و چنین بیمارانی با سن بالا و سرشار از استرس، نگران شیوه زایمان خود نیز می باشند و احتمال آسیب به نوزاد و مادر در حین زایمان طبیعی برای او و همسر و خانواده اش پذیرفتنی نیست و همکاران متخصص زنان بعضاً ناچارند این مادران باردار را در بیمارستان های درجه سه سزارین کنند که این بیمارستان ها فاقد امکانات کافی برای مادران باردار با سن بالا با احتمال بیشتر دیابت، فشارخون بالا، پرهاکلامپسی و نیز برای نوزادان نارس و پرخطر، می باشند و این دستورالعمل وزارتخانه باعث میشود چنین بیمارانی را از امکانات یک بیمارستان مجهز محروم گردد وخود و زائو را درگیر عوارض و حاشیه های یک بیمار پرخطر نمایند که این موضوع برخلاف آیین نامه وزارتخانه می باشد.
ب-از نظر بار روانی : با توجه به گرایش بیشتر به زایمان طبیعی و افزایش آمار، هنوز مادرانی هستندکه علیرغم همه تمهیدات و آموزش های حین بارداری بدلیل ترس شدید از درد زایمان یا بدلیل عوارض احتمالی زایمان مثل آسیب به نوزاد Erb.pulsy,dystotia,fracture,….) ) و آسیب های مادری (pelvic relaxation,….) حاضر به زایمان طبیعی نمیباشند و حتی در خانواده سایر خانم ها ابراز میدارند که تا زمانیکه این طرح وجود دارد ما اقدام به بارداری نمی کنیم که با توجه به نیاز کشور به افزایش موالید به دلیل پیرشدن جمعیت کشور در دهه های آینده، این امر سبب کاهش موالید کشور می گردد.
ج و د- از نظر قانونی و اخلاقی : بر اساس ماده ۶۷ آیین نامه اخلاق پزشکی ، پزشک موظف است به حق بیمار در انتخاب آزادانه و آگاهانه روش درمانی از بین گزینههایی که از لحاظ علمی و فنی درست و منطقی باشند احترام بگذارد و بر اساس ماده ۶۶ آیین نامه مذکور لازم است همه گزینه های تشخیصی و درمانی که از لحاظ علمی و فنی برای بیماران درست و قابل قبول به شمار میآیند با یاد کرد نقاط ضعف، نقاط قوت، منافع و عوارض احتمالی به آن ها معرفی شوند. شاغلان حرفپزشکی و وابسته لازم است در پاسخ دادن به سوالات بیماران تلاش کنند و با بیمار به یک تصمیم مشارکتی دست یابند و در همین راستا از منظر اخلاقی نیز در حالی که بسیاری از مسوولین محترم متقاضی عمل سزارین برای بستگان خود می باشند، با کدام منطق و استدلال می توان انجام این روش درمانی را برای مردم عادی ممنوع نمود؟
لذا خواهشمند است دستور فرمایید ترتیبی اتخاذ گردد تا انتخاب زایمان طبیعی و سزارین با انتخاب فی مابین مادران باردار و پزشک معالج با رعایت اصول اخلاقی و علمی صورت پذیرد تا مشکلات مذکور مرتفع گردد.
دکتر انوش برزیگر
عضو شورایعالی نظام پزشکی کشور
رییس شورای هماهنگی نظام پزشکی های استان گیلان ادامه ی نوشته